ΜΑΣ
ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ
ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ,
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΒΙΑΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ
ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΩΝ
ΚΑΙ ΣΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ
ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ
Μπροστά στον καταιγισμό
των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και των διαδοχικών μνημονίων σε κάθε
πτυχή της ζωής μας, με την μαζική ανεργία, την ελαστικοποίηση των σχέσεων
εργασίας, την προϊούσα διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, την πλήρη κατάργηση του
όποιου «κράτους πρόνοιας» υπήρχε μέχρι τώρα και την ραγδαία, εν μέσω όλων
αυτών, πτωχοποίηση της πλειονότητας, η συστηματική διάλυση των δημόσιων
υπηρεσιών υγείας (με αποκορύφωμα, μέχρι τώρα, την διάλυση του ΕΟΠΥΥ) και η
πλήρης ιδιωτικοποίησή τους αποτελεί μιαν από τις πρώτες προτεραιότητες της
νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης.
Στο χώρο της Ψυχικής
Υγείας, ακριβώς τη στιγμή που η κρίση αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο και κάνει
όλο και πιο πολύπλοκη την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας σε όλο και πιο
πλατειά κοινωνικά στρώματα, ακριβώς την ίδια στιγμή οι υπάρχουσες δημόσιες
υπηρεσίες (τα τρία ψυχιατρεία που απέμειναν και οι όποιες άλλες, ανεπαρκέστατες
αριθμητικά, διάσπαρτες, κατακερματισμένες και ισχνές υπηρεσίες ψυχικής υγείας)
αποδυναμώνονται και οδηγούνται στο κλείσιμο.
Αυτό το βίαιο
κλείσιμο/κατάργηση των ψυχιατρείων δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την πάλαι
ποτέ επιδίωξη για ένα σύστημα Ψυχικής Υγείας,
δημόσιο και δωρεάν, «πέρα από» τον κατασταλτικό και, κατ’ ουσίαν,
αντιθεραπευτικό θεσμό του ψυχιατρείου, ενός οργάνου πρωτίστως κοινωνικού
ελέγχου αντί θεραπευτικής φροντίδας και υποστήριξης των ανθρώπων με σοβαρά
προβλήματα ψυχικής υγείας.
Η μετάβαση «πέρα από» το ψυχιατρικό άσυλο ήταν
πάντα συνυφασμένη
-με
την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου
δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών, για στήριξη και φροντίδα στον «τόπο
κατοικίας» και εντός του κοινωνικού ιστού.
-με μιαν «άλλη ψυχιατρική» που ακούει ισότιμα τον «άλλο»,
αντί να τον μετατρέπει σε «πράγμα».
-με
μια ψυχιατρική που δίνει σημασία και
αξία στο βίωμα του υποκειμένου
και πασχίζει για την κατανόηση και την απάντηση στις ανάγκες του, αντί για την
ταξινόμηση των εκάστοτε αναγκών σε διαγνωστικές κατηγορίες, που απλώς
στιγματίζουν και αποκλείουν, χρήσιμες μόνο για τον κοινωνικό έλεγχο και για τις
φαρμακοβιομηχανίες.
-με κοινοτικές υπηρεσίες που θα λειτουργούσαν σε μια λογική προστασίας που
σέβεται και στηρίζει την ελευθερία και τα δικαιώματα του προσώπου, σε
αντιδιαστολή με τη δήθεν «προστασία» του ασύλου, στην υπηρεσία της «δημόσιας
τάξης» (κατά των, υποτίθεται, «επικίνδυνων» διαφορετικών συνανθρώπων μας) και
συνυφασμένης με το πνίξιμο της ελευθερίας.
-με κοινωνικά κινήματα και διαδικασίες «από τα κάτω» και όχι με άνωθεν
διοικητικούς χειρισμούς.
Το να πάμε «πέρα από» το ψυχιατρείο σημαίνει μια διαδικασία κλεισίματος στη διάρκεια της
οποίας θα οικοδομούνταν οι εναλλακτικές κοινοτικές υπηρεσίες έτσι ώστε, για
όποια μονάδα κλείνει, να υπάρχει ήδη σε
λειτουργία η εναλλακτική μονάδα που θα την αντικαταστήσει.
Το κλείσιμο των ψυχιατρείων που προωθούν τώρα δεν αρκείται καν στην μέχρι
τώρα απανθρωποποιητική «καταπιεστική προστασία» του παραδοσιακού ψυχιατρείου. Είναι συνυφασμένο με την πλήρη
νεοφιλελευθεροποίηση της οικονομίας που μετατρέπει ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος
του πληθυσμού σε περιττούς, με πρώτους μεταξύ αυτών τους ψυχικά πάσχοντες.
Ακόμα και το ψυχιατρείο (πόσο μάλλον ένα «κοινωνικό κράτος») αποτελεί όχι απλώς
ένα δυσβάστακτο βάρος για την δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά αντιστρατεύεται
την ίδια τη λογική και τις ανάγκες της «ελεύθερης αγοράς».
Στη θέση τους έχουν
αποφασίσει την δημιουργία «δικαστικών
ψυχιατρείων» (τουλάχιστον δυο) για την φύλαξη
(και όχι για την θεραπεία) των λεγόμενων «ακαταλόγιστων» του άρθρου ΠΚ 69, στα
πλαίσια της δημιουργίας φυλακτικών
καταστημάτων υψίστης ασφαλείας, στη λογική της οικοδόμησης ενός επιτελικού «κράτους
ασφαλείας», για την κατασταλτική διαχείριση αυτού που η κυρίαρχη τάξη
πραγμάτων κατασκευάζει ως «κοινωνική επικινδυνότητα».
Ήδη τα υπάρχοντα ψυχιατρεία
μαραζώνουν και «κλείνουν», μέρα με τη
μέρα, «εκ των έσω», χωρίς καν να έχει μπει το οριστικό λουκέτο που ετοιμάζουν.
Με την τεράστια μείωση του προσωπικού (σε σημείο αδυναμίας λειτουργίας), με την
έλλειψη βασικών υλικών και φαρμάκων, με το πρωτοφανές ποσοστό των ανασφάλιστων
ασθενών (πάνω από ένας στους τρεις), που οδηγεί σε αδυναμία ακόμα και
προμήθειας της φαρμακευτικής αγωγής που έχουν ανάγκη, με την πτώχευση και την
αδυναμία των οικογενειών να παράσχουν
την αναγκαία στήριξη. Ήδη
προωθείται, με αυταρχικό τρόπο, από την
Διοίκηση του ΨΝΑ, το βιαστικό και
βάναυσο πέταγμα των ασθενών χρόνιας παραμονής, με πρώτους αυτούς των
γηροψυχιατρικών τμημάτων, παντού όπου βρεθεί διαθέσιμος χώρος, στο όποιο ίδρυμα
ανά την επικράτεια, καταστρατηγώντας κατάφωρα την όποια θεραπευτική διαδικασία.
Ο
δρόμος, που ‘φιλοξενεί’ όλο και περισσότερους ψυχικά πάσχοντες μεταξύ των
αστέγων, είναι ο τελικός προορισμός – μια στάση πριν το θάνατο.
Είναι πάνω σε αυτό το
έδαφος της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης που έρχεται με φυσικό, όπως πάντα, τρόπο
να ακουμπήσει η επαναφορά των ναζιστικών
πρακτικών της «στείρωσης» και της «ευθανασίας» από την Χρυσή Αυγή, ως η επαναφορά
της «τελικής λύσης» που τότε, όπως και τώρα, έχει ως αφετηρία τους ψυχικά
πάσχοντες.
Το
ζήτημα της ψυχικής υγείας, το ολοκαύτωμα που ετοιμάζουν, μας αφορά όλους.
Το Χαϊδάρι, πέρα από
τις πολύμορφες ιστορικές του παραδόσεις, έτυχε να φιλοξενεί εδώ και δεκαετίες
τα δυο ψυχιατρεία - πολλοί εκ των εργαζομένων σε αυτά είναι δημότες του.
Η μοίρα, όπως πάντα σε
ολόκληρη τη διαδρομή των νεοφιλελεύθερων πρακτικών στην ψυχική υγεία σε μια
σειρά από χώρες, κοινή: στο δρόμο οι ασθενείς, διαθεσιμότητα/κινητικότητα
απόλυση των εργαζομένων.
Χωρίς
ένα κίνημα από τα κάτω, χειραφετητικό, ενιαιομετωπικό, οργανωμένο και
διαρκείας, αυτή η ‘κοινή μοίρα’, όπως η αντίστοιχη σε ολόκληρη την κοινωνία,
δεν μπορεί να ανατραπεί. Για αυτό και η αφετηρία, η πρώτη στιγμή ενός
κοινωνικού κινήματος για την ψυχική υγεία από το Χαϊδάρι, μπορεί να έχει και
μια συμβολική σημασία.
Ένα κοινωνικό κίνημα για την απόκρουση των
καταστροφικών τους σχεδίων, που αντιστρατεύεται το βίαιο κλείσιμο των
ψυχιατρείων, όχι γιατί είναι αγκυλωμένο στο παραδοσιακό ψυχιατρικό άσυλο, αλλά
από τη σκοπιά μιας άλλης, εναλλακτικής και χειραφετητικής προσέγγισης στην
ψυχική υγεία.
Καλούμε
όλους και όλες στη συγκέντρωση της 1 Απριλίου 2014, 6.30 μμ, στην αίθουσα του
Δημαρχείου Χαϊδαρίου, στο Παλατάκι, για ενημέρωση, συζήτηση και από κοινού οργάνωση
των επόμενων βημάτων ενός αγώνα διαρκείας,
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΓΙΑ
ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΕΙΑ
ΑΝΟΙΚΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
«ΜΑΣ
ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ!»[1]
Διεκδικώντας το
δικαίωμα όλων στην δημόσια ψυχική υγεία
Αντιστεκόμενοι
στην κατασταλτική ψυχιατρική και
στην
εξαθλίωση που επιβάλουν κυβέρνηση και μνημόνιο
Οργανώνοντας
εστίες αντίστασης και διεκδίκησης
για
μια άλλη κουλτούρα στην ψυχική υγεία
Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2013, 10:00
κεντρικό κτήριο
Πανεπιστημίου Αθηνών (Προπύλαια)
Πανεπιστημίου
30)
Αμφιθέατρο «Γιάννης
Δρακόπουλος»
(είσοδος από
Ρήγα Φεραίου)
Είμαστε
επαγγελματίες εργαζόμενοι και άνεργοι στο χώρο της ψυχικής υγείας που μας πνίγει η βαρβαρότητα της ασκούμενης
ψυχιατρικής. Είμαστε άνθρωποι που έχουμε διαγνωστεί από επαγγελματίες που δε
μας άκουσαν, που τα συμπτώματα μας φροντίσανε να μας τα διαγράψουν με
ηλεκτροσόκ και φάρμακα παρά να μας ακούσουν ως ανθρώπους που έχουμε
τραυματιστεί. Είμαστε γονείς και φίλοι ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία που
σπάνια αν όχι ποτέ δεν μπήκαμε σε έναν ανοικτό διάλογο με επαγγελματίες για την
πολυπλοκότητα των προβλημάτων που αναδύθηκαν όλα αυτά τα χρόνια στην καθημερινότητά
μας.
Βιώνουμε
όλοι μας τις συνέπειες μιας παγκόσμιας κρίσης που στην ελληνική πραγματικότητα
έχει ήδη δημιουργήσει σε όλους/ες μας ανασφάλεια και απογοήτευση. Βλέπουμε στο
ήδη απαξιωμένο δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας να διαγράφεται ένα μέλλον ακόμα
πιο δυσοίωνο. Στο πνεύμα του πιο άκρατου νεοφιλελευθερισμού οι επιταγές είναι
ξεκάθαρες: ιδιωτικοποίηση της παρεχόμενης φροντίδας και περίθαλψης, εργασιακή
επισφάλεια και εκτόπιση των πιο αδύναμων από τους ψυχικά πάσχοντες στο δρόμο
στο «μοντέλο όσο πιο αδύναμος τόσο πιο περιττός». Και γνωρίζουμε πολύ καλά πως
η αδυναμία αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόν κοινωνικών συνθηκών. Συνδεόμαστε
γιατί εξαθλιωμένοι και επισφαλείς εργαζόμενοι σημαίνει αύξηση της ψυχιατρικής καταστολής.
Συνδεόμαστε γιατί ο λόγος των άμεσα ενδιαφερομένων μας είναι αναγκαίος για τη
διάνοιξη θεραπευτικών διεξόδων. Συνδεόμαστε γιατί το επιχειρούμενο fast track κλείσιμό των ψυχιατρείων που προγραμματίζεται μας αφορά όχι γιατί τα
θέλουμε ανοικτά αλλά ακριβώς γιατί κανείς δε μιλάει για το τι εννοείται ως
κλείσιμο και τι ως άνοιγμα: ως ανοικτή
πόρτα και άνοιγμα στην κοινότητα, ως ανοικτή ακρόαση και ανοικτός διάλογος.
Αντίθετα ο ψυχιατρικός μονόλογος ήδη αρθρώνει λόγο περί «υποχρεωτικής κατ’
οίκον νοσηλείας», μιλάει για την αναγκαιότητα ίδρυσης δικαστικών ψυχιατρείων,
φέρνει στην επικαιρότητα το ηλεκτροσόκ ως εξωραϊσμένη και σαφώς οικονομικότερη
πρακτική. Με αιχμή της επικαιρότητας τις ανεκδιήγητες αποφάσεις του υπουργού τηλεπωλήσεων
και τηλεαπολύσεων για τα ψυχιατρεία και τον αγώνα που έχει ήδη ξεκινήσει για
την κατάργηση στην πράξη της παρακράτησης των συντάξεων των ενοίκων δομών ψυχοκοινωνικής
αποκατάστασης καλούμε σε μια ανοικτή συνάντηση συζήτηση.
Καλούμε
καθένα και καθεμία που ενδιαφέρεται σε μια συνάντηση που, όπως έλεγε και Γιώργος
Γιαννουλόπουλος μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του, πρόκειται για ένα θέμα
που μας αφορά όλους.
Καλούμε
λοιπόν σε μια συνάντηση γιατί το χρειαζόμαστε στη ροή ενός αγώνα διεκδίκησης
και ανατροπής, γιατί έχουμε ανάγκη να αρθρώνεται αντίλογος στον κυρίαρχο
ψυχιατρικό λόγο, αυτόν που από θέσπισής του πορεύεται χέρι χέρι με τον κυρίαρχο
πολιτικό λόγο.
Καλούμε
όσους/ες ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν ισότιμα σε μια ανοικτή συζήτηση για να δημιουργήσουμε
τις σχέσεις εκείνες που θα αποτελέσουν θεμέλια για τη διαμόρφωση ενός πολύμορφου
κινήματος στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Καλούμε
σε μια συνάντηση διεκδίκησης καταρχήν των αυτονόητων αλλά για να πάμε πέρα από
το υπάρχον μοντέλο. Μαζί με χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγεία, επιζήσαντες της
ψυχιατρικής, οικογένειες και φίλους, μαζί με επαγγελματίες και κάθε
ενδιαφερόμενο/η για να πάρουμε την (ψυχική) υγεία στα χέρια μας.
Πρωτοβουλία
για τη
δημιουργία ενός πολύμορφου
κινήματος στο
χώρο της ψυχικής υγείας
Πρακτικά από τη συνάντηση της Πρωτοβουλίας 21/12/2013
Πρακτικά από τη συνάντηση της Πρωτοβουλίας 11/1/2014
Πρακτικά από τη συνάντηση της Πρωτοβουλίας 11/1/2014
